Coachen is net als vissen. Wachten, wachten, wachten.... nog langer wachten en dan als het magische moment zich voordoet, toeslaan. Coachen is luisteren, vragen, kijken en wachten tot het moment suprème zich aanbiedt. Het moment waarop iemand daadwerkelijk te coachen is. Vergelijk het maar met de tijd dat jij nog jong was. Ongevraagd heb je toen best weleens advies gekregen van je vader of moeder, maar sloeg je het steevast in de wind. Wat een onzin, je wist het zelf veel beter. Als coach gedraag je je vaak als die vader of moeder. Je geeft aanwijzingen, je probeert je pupillen te beschermen voor fouten, je geeft advies, etc. Hoe frustrerend is het vervolgens als je het gevoel hebt dat er niets mee gedaan wordt. Dat iemand niet uit elke training het optimale rendement haalt, er zelfs in jouw ogen met zijn pet naar gooit. Helpt het dan om meer te schreeuwen, nog doordringender te praten, met strafmaatregelen te komen, iemand naar huis te sturen.... Soms wel, maar meestal niet. Ik ervaar in de praktijk dat het beste wat je op zo’n moment als coach kunt doen is afwachten, luisteren, kijken en attent zijn op magische momenten.
Magische momenten zijn van die momenten als dat een werknemer ineens naar je toekomt en zegt: “Ik zie nog zoveel mogelijkheden voor dit bedrijf die ik zou willen aanpakken, maar daar heb ik je hulp bij nodig” of een sporter die naast je gaat zitten op de training en zegt: “Coach, ik weet hoe ik wereldkampioen kan worden. Dat ga ik zo en zo doen.” Momenten waarop iemand vanuit zijn intrinsieke motivatie om begeleiding of hulp vraagt, zijn magisch voor de coach. Ze zijn echter niet altijd zo gemakkelijk te herkennen als hierboven dus je zult jezelf erop moeten trainen. Want als je gewend bent om zelf het voortouw te nemen als coach, dan zie je de magische momenten snel over het hoofd.
Coachen na een magisch moment wordt een stuk makkelijker. Iemand is intrinsiek gemotiveerd en staat dus open voor aanwijzingen en hulp. Je kunt hem of haar ook aanspreken op zijn verantwoordelijkheid als je merkt dat iemand wat afdwaalt van zijn koers. Voor de coach zelf kan een magisch moment ook nieuwe uitdagingen opleveren. Loslaten is daar één van. In plaats van puur leidend wordt je begeleidend. Jouw uitgestippelde pad is misschien niet meer het pad van de coachee. Je zult de controle los moeten durven laten en je moeten laten leiden door de vraag van de ander. Het spanningsveld zit hem in jouw eigen expertise als coach. Het loslaten van jouw normen en waarden, jouw kennis en principes is niet altijd een optie. Jij weet immers wat er voor nodig is om Wereldkampioen te worden of een groot leider. Wegen zullen daarom soms na een magisch moment kunnen scheiden. Iemand kan namelijk ook zeggen dat hij op jouw afdeling of met jouw selectie stopt en een wereldreis gaat maken. Een dappere keuze, maar niet in lijn met wat jij als coach met het talent voor ogen hebt of had.
Als ‘no matter what’ voor een keuze iemand maakt, je hem of haar kunt blijven coachen dan ben je goed bezig. Het gaat niet om jou, maar om de ander en zolang je dat helder voor de geest blijft houden is er niets aan de hand. Coachen is leiden en begeleiden. Het is samenwerken en af en toe hard en afstandelijk zijn. Meer nog is coachen luisteren, kijken en afwachten tot het juiste coachmoment zich voordoet. Want ongevraagd advies komt meestal niet aan. Mijn ervaring is tenslotte dat magische momenten zich vaker voor gaan doen op het moment dat je als coach begint met vragen stellen. Vragen als waarom iemand iets doet, wat hij of zij er zelf van vindt. Wat iemand zijn strijdplan of werkdoel is, etc. Kortom, vragen in plaats van ongevraagd zeggen.
